Jak zadbać o bezpieczeństwo w sieci?

W obecnej sytuacji uczniowie z większą niż dotychczas częstotliwością korzystają ze sprzętów elektronicznych z dostępem do Internetu. Konieczność zdalnej nauki związana jest głównie z wykorzystywaniem poczty mailowej, dziennika elektronicznego, platform edukacyjnych czy kanałów i grup społecznościowych.

Warto więc pamiętać o zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa w sieci.

Zasady bezpieczeństwa w sieci w bardzo przystępny dla dziecka sposób przedstawione są  w dostępnych na kanale youtube.com seriach animowanych filmów edukacyjnych pt. „321 Internet!”, „Owce w sieci” oraz „Sieciaki.pl”, które pozwolą najmłodszym użytkownikom Internetu zapoznać się z zagrożeniami, jakie mogą ich spotkać w wirtualnym świecie.

Warto ustalić wspólnie z dzieckiem zasady korzystania z Internetu. Można je spisać w formie umowy oraz umieścić w widocznym miejscu. Dobry kontakt z dzieckiem, czas na rozmowę i zainteresowanie jego doświadczeniami są niezwykle ważne w rozwoju młodego człowieka. Zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa.

Jeżeli w świecie dziecka pojawiają się urządzenia elektroniczne  i Internet, to ważne jest, żeby również one były tematem rozmów z nim. Jeśli dowiemy się, że dziecko miało kontakt z nieodpowiednimi treściami, nie wpadajmy w panikę. Pamiętajmy, żeby nie oceniać, ani nie obwiniać dziecka za takie zdarzenia. Wyniki badań pokazują, że zdecydowana większość dzieci nie podzieliłaby się z rodzicami niepokojącymi zdarzeniami  w sieci właśnie dlatego, że boją się oceny i konsekwencji (np. pozbawienia dostępu do Internetu). Ważne jest więc, żeby spokojnie ustalić okoliczności zdarzenia.

Pomocni  w interwencji mogą być konsultanci bezpłatnej infolinii 800 100 100. Należy umówić się  z dzieckiem, że za każdym razem, kiedy trafi na nieodpowiednie treści lub cokolwiek innego je w sieci zaniepokoi, natychmiast nas o tym poinformuje. Kiedy dziecko zgłasza kontakt  z niewłaściwymi treściami, warto rozpoznać, co się wydarzyło, pochwalić je za poinformowanie o takim zdarzeniu. Jeżeli jest zaniepokojone, trzeba wytłumaczyć mu sytuację i zastanowić się, jak zmniejszyć prawdopodobieństwo podobnych okoliczności w przyszłości.

Udostępniając dziecku urządzenia z dostępem do Internetu, należy odpowiednio skonfigurować ich system operacyjny. Jest to dosyć proste i powoduje znaczne ograniczenie dostępu do szkodliwych treści. Trzeba pamiętać również o ochronie antywirusowej. Część rodziców korzysta już z kontroli rodzicielskiej. Jest to praktyczne narzędzie umożliwiające dorosłym monitorowanie aktywności dzieci w Internecie oraz ograniczanie im dostępu do niedozwolonych treści. Szukając programów do kontroli rodzicielskiej, warto zrobić rozpoznanie w Internecie, zapoznać się z informacjami producentów oprogramowania oraz opiniami użytkowników. Wśród licznej oferty warto zwrócić uwagę m.in. na:

  • Beniamin (Windows XP/Vista/7/8/10)
  • Norton Family (Windows, Android, iOS)
  • Kaspersky SafeKids (Windows, Android, iOS)
  • F-Secure SAFE (Windows, Android, iOS)
  • Mobikid (Android)
  • Kids Place (Android).

Wprowadzenie zdalnego nauczania sprawiło, że uczniowie spędzają dużo czasu przed urządzeniami ekranowymi, dlatego niezwykle ważne jest, aby odpowiednio zaplanować naukę, dopasować częstotliwość przerw w pracy do wieku dziecka oraz jego możliwości koncentracji uwagi, jak również zapewniać czas na odpoczynek proponując naszym dzieciom konstruktywne aktywności. Mogą to być zabawy i gry rodzinne, wspólne czytanie, pomoc  w obowiązkach domowych, czy rozwijanie własnych pasji i zainteresowań – o ile jest to możliwe w warunkach domowych. Zaleca się, aby dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie korzystały z urządzeń ekranowych dłużej niż dwie godziny dziennie. Jeśli, mimo to, pozwolą Państwo swoim pociechom na spędzanie wolnego czasu przed komputerem lub innym sprzętem z dostępem do sieci, proszę pamiętać o dostosowaniu jego ilości do wieku dziecka. W tym miejscu warto przypomnieć o europejskim systemie oznaczeń dotyczącym aplikacji  i gier – PEGI, który zawiera informacje, od jakiego wieku można korzystać z danej gry/aplikacji oraz jakie negatywne treści zawiera. Poniżej zamieszczono link do systemu oznaczeń PEGI.

https://pegi.info/pl/node/59

Dostęp do ogromu informacji, rozrywki, rywalizacja pomiędzy graczami, łatwy kontakt ze znajomymi powodują, że w sieci można się zapomnieć. Część użytkowników traci kontrolę nad czasem spędzanym w Internecie, co może prowadzić do jego nadużywania, a nawet uzależnienia. Dlatego tak ważna jest kontrola dorosłych nad aktywnością dzieci w sieci.

Jednym z najbardziej niebezpiecznych zjawisk związanych z korzystaniem z Internetu jest CYBERPRZEMOC. Szczególnie narażona na nią jest młodzież, która korzysta z różnego rodzaju aplikacji służących do kontaktu z innymi, portali społecznościowych, nierzadko wrzuca do sieci informacje na swój temat lub zdjęcia, nie zdając sobie sprawy z zagrożeń z tym związanych. Poza nieustannym edukowaniem młodych ludzi w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu, monitorowaniem ich aktywności w sieci, należy poszerzać ich wiedzę na temat odpowiedniego reagowania na przypadki doświadczania lub obserwowania cyberprzemocy.

Wiele materiałów edukacyjnych na ten temat udostępniają na swoich stronach internetowych Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz Fundacja Orange.

https://fundacja.orange.pl/files/user_files/user_upload/materialy_edu_dla_nauczycieli/Bros zury_edukacyjne_Bezpiecznie_Tu_i_Tam/Broszury_edukacyjne_Bezpiecznie_Tu_i_Tam.pdf

https://www.edukacja.fdds.pl/dd5bcf09-cf2d-4340-9eb32c437ef66245/Extras/kompendium2019.pdf

http://www.dzieckowsieci.pl/wp-content/uploads/2017/02/Broszura-Chro%C5%84-dzieckow-sieci.pdf

Nie zapominajcie Państwo, że Internet jest doskonałym źródłem wiedzy i rozrywki. Starajcie się ukazywać swoim dzieciom jego pozytywne strony i pozwólcie im w sposób świadomy i bezpieczny korzystać z jego ogromnych możliwości. 

Źródło:

https://fundacja.orange.pl/

https://fdds.pl/

https://www.youtube.com/

https://pegi.info/pl

http://www.dzieckowsieci.pl/

Izabela Kubiak, Małgorzata Orzeszek